"Indonesia raya! Meldeka! Meldeka!"
"Hiduplah tanahku! Hiduplah negliku!"
Tomin sing lagek nontok upacara dina Senin nang lapangan melu nyanyi pas bendera dikibarno. Arek sing sik TK iku durung melu upacara, mung nontoki nang pinggir lapangan karo kanca-kancane. Kancane sing mau mung meneng ae, ono sing ndoprok nang ngisor, nontok Tomin semangat nyanyi akhire podho melu-melu. Arek-arek SD sing ora konsen upacara, selak pingin njajan, ngguyu nontok polahe Tomin karo kanca-kancane.
"Ayo masuk kelas, jangan di sini," omonge guru SD.
Kanca-kancane Tomin bubar diparani guru SD, Tomin ngadeg dhewe. Arek lanang iku ora gelem ngalih. TK durung masuk. Dheweke sik pingin ndelok upacara. Pak Joko, guru SD sing marani Tomin, akhire ngadeg cedheke Tomin. Ning dudu Tomin lek ngunu ae terus wedi. Arek lanang iku mbalik berok-berok pas paduan suara nyanyi maneh.
"Lek nyanyi sing apik," omonge Pak Joko.
Tomin mbidek ae, nerusno lek nyanyi. Arek-arek SD selot bubar barisane, ngguyu-ngguyu nontok Tomin. Saking gemese, ora iso dikandani, akhire Tomin dicetot pupune.
"Indonesia raya! Meldeka! Meldeka!"
Karo ngalih, Tomin sik ae nyanyi. Mangkel dicetot, lek nyanyi selot dibanterno. Awane nang omah, Wiji diwaduli emake Edi, dikandani lek anake mau dicetot guru SD mergo gawe rebut pas upacara. Wis paham modele anake, Wiji meneng ae. Disawang anake sing lagek dolanan montor-montoran karo Edi.
"Lek maem sing apik, alon ae."
Tomin mecucu.
"Persis. Lek dikandani mesti langsung mecucu, koyok..."
"Koyok sopo?" sauté Wiji.
Diman cengengesan. Bengi wong telu iku lagek kumpul, mangan.
"Koen mau dicetot gurumu?" takone Wiji.
Tomin meneng, sik ngenakno lek mangan.
"Gak nduwe lambe ta? Opo nggak nduwe kuping? Ditakoni meneng ae."
Diman dehem. Lek bojomu mulai ngomong banter nang anake, Diman mesti ngelingno, gawe carane.
"Aku lho nyanyi," saure Tomin.
"Nyanyi ki yo sing apik, ojo berok-berok koyok..."
"Koyok opo?" ganti Diman sing nyaut.
Wiji mecucu. Akhire wong telu iku meneng kabeh, ngentekno panganane. Sesuke Wiji oleh kabar saka emahe nang kampung, jare Tomin kate disunatno. Mbahe lanang wis waras, janjine lek waras putune kate disunatno. Ndilalah kok nang kampunge ono sunatan masal saka kelurahan, mesisan putune didaftarno. Mbahe Tomin nyumbang nanggap grup jaranan.
"Wedi gak?" takone Diman nang anake pas lagek antri nunggu giliran diceluk petugas.
"Gak."
"Gak lara, mung cekit sediluk."
"Ho oh."
Wiji ngewangi wong-wong wedok kampung sing kebagian jatah masak nang dapur umum. Nyiapno ngge petugas, peserta karo ngge tanggapan jaranan ngko bengi. Suwi ora mulih, Wiji seneng iso ketemu tonggo-tonggone, kanca-kanca lawas.
"Mak'e! Aku emoh, Mak!"
Febri, salah siji peserta sing oleh giliran diceluk petugas mberok-mberok nangis. Arek SD kelas papat iku dicekeli bapak karo petugas.
"Fernando Tomin."
Ora mung pegawai saka kelurahan, acara sunatan masal iki yo diewangi tentara saka kecamatan. Bapak-bapak iku kaet wingi ngewangi masang tendo lan liya liyane.
"Fernando Tomin."
Jenenge Tomin diceluk maneh. Diman sing pamit nguyuh sediluk melu clingak-clinguk nggoleki anake. Wiji sing dikandani lek anake ora ono nang kursi antrian melu metu nang ngarep.
"Iku areke!"
Tomin sing maune meneng ae nang kursine jebul keweden. Arek lanang iku alon-alon mlaku ngalih terus ndelik.
"Tangkap, Pak!"
Diman, pak tentara karo tonggo-tonggone Wiji sing nang tendo metu mlayu. Karo nyincing sarunge Tomin mlayu banter. Ndelok anake diuber-uber, Wiji melu mlayu metu. Wong wedok iku nyeluki anake, wedi lek anake lapo-lapo.
"Oalah putuku, lapo kok malah ngejak playon kae," omonge mbahe Tomin.
Dadi uber-uberan wong akeh, Tomin sing masio cilik ning lincah iku iso ucul. Ora pingin acarane bubar, akhire Tomin ditinggal.
"Jarno, ngko lek luwe lak metu dewe," omonge Diman.
"Lik, Tomin kecemplung kakus."
Digoleki nang ndi-ndi ora ketemu jebule Tomin ndelik nang kakus tonggone mbahe. Kakus sing mung saka pring, tutupane gedhek sing ancen wis kate ditutup iku ambrol dipanciki Tomin sing umek ae nang njero.
"Pak, anakmu!"
Wiji mbengok krungu anake kecemplung kakus. Diman karo wong-wong sing mau wis mbalik nang tendo saiki mlayu marani Tomin. Arek lanang iku nangis. Rupane ora pokro. Mbahe Tomin sing nontok putune gluprut tai mung gedheg-gedheg.
"Cah ngganteng, mbok yo sing diturun bapake ae, ojo emake," omonge alon.
***
