Tedhak Siten Ora Mung Adat Nanging Ajaran Urip

Saben wong Jawa mesthi wis ora asing maneh karo tradhisi tedhak sitèn. Upacara iki tansah ngelingaké aku marang pepatah lawas, yèn saben langkah manungsa iku nduwèni makna lan donga. Nalika sinau babagan iki ing perkuliahan Basa Daerah, aku rumangsa ana sing luwih jero tinimbang mung sekadar upacara adat. Ana nilai urip, ajaran, lan rasa syukur sing ora iso diganti déning apa wae.

Ing kelas, nalika dosen nerangaké makna lan prosesi tedhak sitèn, aku kelingan wektu cilik nalika ndeleng sepupu ngalami upacara iki. Wektu semana aku mung mikir, “wah lucu, bocah munggah tangga tebu.” Nanging sawisé ngerti maknane, aku dadi ngerti yèn saben undhak sing dilewati iku lambang perjuangan urip, saben banyu kembang sing diguyur iku lambang kesucian ati, lan saben donga wong tuwa iku tandha katresnan sing ora ana enteke.

Aku rumangsa, budaya kaya mangkéné kudu tetep dilestarèkaké. Ing jaman saiki, akeh wong sing luwih sibuk karo urusan moderen nganti lali marang asalé. Padahal, upacara kaya tedhak sitèn iki ora mung nguri-uri adat, nanging uga ngelingaké kita supaya eling marang Gusti lan nyedhaki makna kulawarga. Nalika bocah mudhun saka tangga tebu wulung, sejatine wong tuwa uga lagi sinau: sinau nglepas, sinau percaya, lan sinau ndonga.

Saka sinau iki, aku dadi luwih ngerti yèn basa lan budaya Jawa iku ora mung alat komunikasi, nanging uga warisan nilai urip. Aku pengin dadi guru sing ora mung mulang maca lan nulis, nanging uga ngenalaké murid marang akar budaya lan rasa hormat marang tradisi. Amarga saka kono, anak-anak bakal luwih ngerti sapa awake dhewe lan saka ngendi asalé.

 

Piranti lan Simbol ing Tedhak Siten
Saben piranti ing upacara iki nduwèni makna simbolis kang jero. Ana sawetara perlengkapan utama kang kudu disiapaké, antarané:

1. Undhak-undhakan saka tebu wulung jumlahé pitu. Tegesé, bocah kudu ngliwati saben tangga urip kanthi taberi. Tebu wulung sing warnané ungu peteng dadi pralambang kekuwatan lan pangarep-arep supaya bocah tansah kuat ngadhepi cobaan.

2. Kurungan manuk, pralambang urip donya sing kebak pilihan. Ing njero kurungan iki, bocah bakal diparingi pilihan piranti urip.

3. Barang pilihan kaya buku, pulpen, dhuwit, perhiasan, utawa alat musik. Apa sing dipilih bocah bakal dianggep minangka pratandha dalan uripé mbésuk.

4. Kembang setaman kanggo ngresiki jiwa lan raga, minangka lambang kesucian.

5.