Pandangan Gen Z ing Budoyo panggih lan tedak siten

Yogyakarta, 15 Oktober 2025 – Ing jaman digital lan globalisasi kaya saiki, tradhisi Jawa kaya Panggih lan Tedak Siten isih dipraktekake dening masarakat. Ananging, unike, saiki generasi enom, utamane Generasi Z, wis wiwit nampani lan ndhukung pelestarian budaya mau kanthi pendekatan anyar.

Ritual Panggih inggih punika bagean saka upacara panggih manten Jawa, ing ngendi penganten kakung lan putri ketemu sawise upacara ijab lan ngalami prosesi adat kaya balangan suruh, wijikan, lan kacar-kucur. Dene Tedak Siten punika tradhisi kanggo bayi sing wis wiwit sinau mlaku, biasané nalika yuswane udakara pitung wulan.

Salah siji mahasiswa asal Solo, Dian (22 taun) ngandharake, “Aku seneng yen kulawargaku isih ngajeni tradhisi kaya ngene. Panggih ora mung seremoni, nanging nggambarake rasa hormat marang leluhur lan makna sakral pernikahan.”

Saliyane iku, Rahma (20 taun), salah siji content creator asal Semarang, nyritakake pengalamane nalika ndokumentasi acara Tedak Siten keponakane. “Lucu lan sarat makna. Biyen aku mung ngerti saka buku pelajaran, saiki malah aku melu motret lan ngunggahake menyang media sosial. Ternyata akeh sing penasaran lan nresnani tradhisi iki.”

Sanadyan generasi Z kerep dicap luwih nyedhak karo budaya manca, nyatae akeh sing tetep ngajeni lan malah promosi budaya Jawa kanthi cara anyar. Ana sing ndokumentasikake nganggo video, nulis blog, nganti nggawe konten edukatif ing TikTok lan Instagram.

Ki Surono, salah siji budayawan saka Bantul, ngendikakake, “Anak enom saiki kuwi kreatif. Yen tradhisi disangga lan dikemas nganggo cara sing cocog karo jamane, mesthi bakal lestari. Panggih lan Tedak Siten iku ora mung ritual, nanging jembatan antarane generasi lawas lan anyar.”

Miturut panaliten sakiwa-tengene budaya lokal, minate generasi enom marang kabudayan asli saya mundhak, utamane yen digandhengake karo nilai jati diri lan kebanggaan daerah.

Kanthi semangat anyar saka Generasi Z, ritual-ritual kaya Panggih lan Tedak Siten ora mung tetep lestari, nanging uga saya dikenal lan dimangerteni masarakat luwih amba, ora mung ing Jawa nanging nganti mancanegara.  

Tedhak Siten, upacara adat Jawa kang lumrahe dilaksanani nalika bayi yuswane watara pitu utawi wolu wulan lan wiwit sinau mlaku, dados lambang pangajab saha donga saka wong tuwa supados anake tansah pinaringan kabegjan lan urip kang becik.

Ing sajroning prosesi, sang bayi bakal liwat pirang-pirang tahapan, kados ta munggah tangga saka tebu, mlaku ing lemah, sarta mlebet kurungan pitik kang wis dipun arupi sae. Sajroning tradhisi punika, saben unsur kagungan makna filosofis kang jero.

Miturut sebagian ageng Generasi Z, Tedhak Siten punika dudu mung sekadar seremoni, nanging ugi wujud sambung rasa kaliyan oyod budaya. "Kula nate nyekseni ponakan kula nindakake Tedhak Siten, lan rasane nyentuh sanget. Ing salebeting simbol-simbol punika, kathah makna urip lan pangajab tiyang sepuh," ngendika Alifah (23 taun), mahasiswa Antropologi Universitas Indonesia.