"Tedhak Siten Kangge Jaman Saiki : nguri - uri Tradisi Jawa Kanthi Jejeg Lan Makna Luhur"

Surabaya, 15 Oktober 2025 — Ing tengahing urip moderen sing serba digital, masyarakat Jawa isih setya nguri-uri tradhisi lawas sing kebak piwulang lan makna urip. Salah sijine yaiku Tedhak Siten, yaiku upacara adat nalika bocah umur pitung lapanan pisanan tedhak utawa nginjak lemah. Ing jaman saiki, upacara iki ora mung dadi ritual budaya, nanging uga dadi sarana pendidikan moral kanggo ngenalaké nilai-nilai luhur marang generasi enom.

Sanajan akeh kulawarga Jawa sing saiki manggon ing kutha lan uripe moderen, Tedhak Siten tetep bisa dilakokaké kanthi cara luwih praktis nanging ora ninggal makna. 

Miturut Ibu Ratri Kusumawardani, salah siji praktisi budaya Jawa saka Surabaya, Tedhak Siten bisa digelar kanthi sederhana nanging tetep jejeg tata cara.  Tradisi tedhak sinten utawa upacara turun tanah dadi salah siji warisan budaya Jawa sing ngemu makna jero. Upacara iki biasane dilakoni nalika bocah wis umur pitung wulan utawa wiwit bisa lumaku. Tujuan utama saka tedhak sinten yaiku minangka ungkapan rasa syukur wong tuwa marang Gusti Allah amarga anaké wis mlebu tahapan anyar ing uripé. Nanging ing jaman modhèrn iki, tradisi iki ngalami pirang-pirang owah-owahan: ana sing tetep njaga tata cara asline, lan ana uga sing nyederhanakake supaya luwih praktis nanging ora ninggal makna filosofiné. Ing tengah arus globalisasi, pelestarian tedhak sinten dadi penting minangka wujud identitas lan pendidikan budaya kanggo generasi muda.

“Sing penting ora ngowahi makna sakralé. Bocah tetep diarani mlebu lemah, wong tuwa ngaturaké syukur, lan kabeh prosesi tetep ngemu pangajab becik,” ujare.

Ing prosesi tedhak sinten, saben perlengkapan ngemu makna simbolis. Ana jadah pitung warna sing dadi lambang urip kang warna-warni, tebu wulung minangka lambang keteguhan, kurungan ayam minangka pangayoman, lan tangga tebu minangka perlambang perjuangan urip. Saliyane iku, ana uga sega tumpeng, kembang setaman, lan dolanan sing dadi perlambang kabungahan lan pangarep-arep masa depan.

Ing jaman modhèrn, prosesi iki saya adaptif: ana sing tetep nindakake kanthi tradisional, ana uga sing nggabungake unsur modhèrn tanpa ngilangake makna asliné. Nanging penting kanggo eling manawa hakekat saka tedhak sinten ora mung upacara, nanging pepeling supaya wong Jawa tetep eling marang akar budayane.

Tata Cara Tedhak Sinten

Tata cara tedhak sinten biasane ditindakake kanthi urutan kaya ing ngisor iki:

1. Persiapan perlengkapan
   Wong tuwa nyiapake jadah pitung warna, tangga saka tebu wulung, kurungan ayam, kembang setaman, sega tumpeng, lan dolanan kanggo bocah.

2. Ngumbah bocah nganggo kembang setaman
   Bocah diadusi nganggo banyu kembang minangka lambang kasucèn lan kesegaran urip.

3.