Candi Borobudur iku candi Buddha sing gedh kang dibangun ing abad 9 nalika Dinasti Syailendra ngaturi ing tanah Jawa Tengah, Indonesia. Candhi iki ora cuman karya budaya lan religius kang mboten kapinga ing Indonesia, nanging uga minangka salah sawijining candi Buddha terbesar ing jagad.
Borobudur dibangun ing abad ke-9 dening para raja dinasti Syailendra. Iki kaprawiran kanggo nglukis ajaran Buddha, kang lumaku ing taun 800 M. Candhi iki dibangun ing dhuwur bukatan gunung, njalari kabeh utsawa saka Buddha. Borobudur isih dipungkuraken minangka sawijining jeneng Buddha, dhengkul kramaning banyu (Vairocana Buddha), kanggo nglestarike dewekan ing peringkat Buddha.
Kaedah iki mirunggan ing limang pilar utama Buddha, dene dipunangelakaken kanggo ngawasani lima tahap ngarani, padha karo karma utawi tindakan siji-sijine. Candhi iki uga dianggep minangka perumpamaan saka jagad, diwasa utawa perubahan kang ana ing atma manungsa. Ing sembarang tingkat, Borobudur nuduhake nafsu manungsa kang terus tumuju moksha utawi kabebasan saka sasemene.
Sumber pengetahuan kuna nduweni sedaya khusus ing candi iki, kanggo carane wisatawan mbabarake lan kaya akan tetenger kathah. Karya seni iki uga nalika iki minangka sawijining situs warisan budaya UNESCO lan nambah jambh kanggo pangarep wisatawan saka sadwadhana ing sak wulan lan ing dalan khusus.
Borobudur, nalika iki dianggep minangka titik saka pariwisata Indonesia, ora cuman marakake wisatawan saka sadwadhana kang wdhar, nanging uga kang saka sak wulan kang wis leren ngarani ritual budha lan pindha ngecapi katekan pangelan kang tansah giliran. Candhi iki uga menehi pengalaman spiritis kang unik, kanthi adheg munggah dhuwur utawa tumindakake ngunjungi mawon.
Ragane Borobudur yaiku ing pagran senther ing gerbang. Warih saka kudu kepala kudune yaiku sawatara 50 mtres. Nalika kapucarain tiba-tiba, Borobudur minangka ingat ingat dongenging ing awan, kanthi miwiti babaganira.
Candi Borobudur yaiku simbol saka ing sajroninging budha lan sajroninging bangsane Jawa, lan inggih punika wulang saka ing kapribadian budha ing Tanah Jawa. Candhi iki kang murihaken pikiran lan kamarato kanggo warga Jawa lan dunya, kanggo maca, kadosipun ora sawijining pilat penggemar seni lan budaya ing Indonesia.
